Mp board 9th sanskrit ardhvaarshik paper 2023 | अर्धवार्षिक परीक्षा पेपर कक्षा-9वीं संस्कृत
Table of Contents
Mp board 9th sanskrit ardhvaarshik paper 2023
समय घण्टे
निर्देशा :-
(1)
सर्वे प्रश्नाः अनिवार्याः सन्ति ।
(i)
प्रश्नानां सम्मुखे अड्काः प्रदत्तः ।
प्रश्न (1) उचित विकल्प चित्या लिखत
अर्द्धवाषिक परीक्षा 2022,23 कक्षा नवमी विषय संस्कृत
‘गुणवान’ इत्यस्मिन् पदे प्रत्ययः अस्ति-
(क) मतुप्
(ख) क्तवतु
‘पठन्’ इत्यस्मिन् पदे प्रत्ययः अस्ति-
(क) क्त
‘बाल+टाप्’ इत्यस्य पदं भविष्यति-
(ख) शतृ
(क) श्वेत
(vi), ग्रामे निर्धनः
(क) ग्रामे
(क) बालटा
(ख) बालाय्
“दानवीर: जीमूतवाहन राजकुमार
(क) दानवीरः (ख) जीमूतवाहनः
(ग) राजकुमार:
श्वेतः अश्वः धावति इत्यस्मिन् वाक्ये विशेष्यपदम् अस्ति-
(ख) अश्वः
ब्राह्मणः वसति इत्यस्मिन्
(ख) निर्धनः
(i) तुला कीदृशी आसीत?
(i) कुत्र दरिद्रता न भवेत् ?
(iv) ‘नीरसः इत्यस्य पदस्य विलोमपदं किम् अस्ति?
(v) ‘सरस्वती’ इत्यस्य पदस्य पर्यायपदं लिखत?
(vi) पर्वतः’ इत्यस्य पदस्य पर्यायपदं लिखत?
(vii) समीपम्’ इत्यस्य पदस्य विलोमपदं किम?
प्रश्न (3) कोष्ठकेषु प्रदत्तशब्दैः रिक्त स्थानानि पूरयत
(i) ‘रामात् पदे
(i) ‘राजन’ शब्दस्य तृतीया विभक्तेः शब्दरूपं
(iii) फलम्’ पदे
प्रश्न (5) युग्म मेलनं कुरुत-
(अ)
विभक्तिः अस्ति। (पंचमी / सप्तमी)
(ग) बालटाप्
इत्यस्मिन् विशेष्यपदम्
(ग) धावति
वाक्ये विशेषणपदम
(ग) ब्राह्मणः
(घ) वसति
(vii) कुटिलः जनः विश्वसनीयः न भवन्ति’ इत्यस्मिन् वाक्ये विशेषणपदम अस्ति-
(क) कुटिल (ख) जनः
(ग) न.
(घ) भवन्ति
Class 9th sanskrit half yearly exam paper 2023 PDF
प्रश्न (2) एकपदेन उत्तरं संस्कृत भाषायां लिखत-
(i) आयतलोचना का अस्ति?
विभक्तिः अस्ति। (प्रथमा / तृतीया )
(ब)
(iv) ‘अधिकार’ पदे
(v) ‘वि’ उपसर्गयुक्तपदं
(vi) ‘कृषक: ग्रामं गच्छति अस्मिन् वाक्ये संज्ञापदं
प्रश्न (4) शुद्धवाक्यानां समक्षम् ‘आम्’ अशुद्धवाक्यानां समक्षम् ‘न’ इति लिखत-
() पठन्ति’ इत्यस्मिन् पदे बहुवचनम् अस्ति।
(ii) ‘वदामि’ इत्यस्मिन् पदे प्रथमपुरुषः अस्ति।
(ii) ‘अगच्छत्’ इत्यस्मिन् पदे गम्’ धातुः अस्ति।
(iv) सुतम् अव्ययपदम् अस्ति।
(v) सर्वत्र अव्ययपदम् न अस्ति।
(vi) ‘त्यम् पत्र लिखसि इत्यस्मिन् वाक्ये ‘त्वम्’ सर्वनामपदं न अस्ति।
उपसर्गः अस्ति। (अधिक / अधि)
अस्ति (विहार / बिहार)
(1) मनः + हरः
(ii) चन्द्रशेखरः
(iii) रमेश:
(iv) तत्पुरुषसमासः
द) बहुव्रीहिः
(v) व्यंजन सन्धि
(vi) यथाशक्ति
इ) अव्ययीभावः
| मनोहरः
प्रश्न (6) जटायु: केन वामबाहु दशति ? संस्कृते उत्तरं लिखत-
अथवा
(ग) तत्यत्
सज्जनः
ब) गुणसन्धि
स) सभापण्डितः
कविः वाणीं किं कथयति? संस्कृते उत्तरं लिखत
प्रश्न (9) बालः कदा क्रीडितुम् अगच्छत् ?
अथवा
(ग) स्त्री
प्रश्न (7) अन्ते तपोदत्तः विद्याग्रहणाय कुत्र गतः?
अथवा
कालः कस्य रस पिवति?
प्रश्न (8) जीर्णधन: गिरिगुहाद्वारं कया आच्छाद्य गृहमागतः ?
अथवा
जीमूतवाहनः कल्पतरुम् उपगम्य किम् उवाच ?
यत्नेन किं रक्षेत् वित्तं वृत्तं वा?
9th sanskrit half yearly Question paper 2023
प्रश्न (10) तपोदत्तः केन प्रकोरण विद्यामवाप्तु प्रवृत्तोऽभवत् ?
अथवा
बालिका किं दृष्ट्वा आश्चर्यचकिता जाता?
अस्ति। (राज्ञा / राजान)
अस्ति-
पूर्णांक -80
(1×7 = 7 )
(घ) शानच
अस्ति। (कृषक: / ग्राम)
(घ) तद्धित
(घ) कोऽपि नास्ति
(घ) बाला
(घ) कोऽपि नास्ति
(12) कति वर्ग सन्ति? प्रत्येकवर्ग कति वर्णाः भवन्ति?
अथवा
स्वरवर्णानां नाम लिखत ?
प्रश्न (13) अधोलिखितानि वाक्यानिक/का के / का प्रति कथयति कोऽपि द्वे)
(() सिकता जवाहे स्थास्यन्ति किम
(5) डुला मा भक्षय
(a) धन्यवाद मातुल! याम्यधुना
Class 9th sanskrit ardhvaarshik pariksha paper 2023
प्रश्न (14) रेखांकितपदान्यपिकृत्य प्रश्ननिर्माण सुस्त (को)
() घटक स्वकर्मणि व्यग्र आसीत्।
(i) तपोदत्तः अक्षरज्ञानं विनैव वैदुष्यातुम् अभिलवति।
(i) सूर्योदयात् पूर्वमेव बालिका तत्रोपस्थिता।
प्रश्न (15) अशुद्धकारकवाक्यानां शुद्धि करनीया को
(() सैनिक अश्वेन पतति
(i) छात्रीक्षेत्रक्रीवन्ति
(4) श्रीराम नमः।
प्रश्न (16) अधोलिखित गद्यांश पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषाया ि
तथानुष्ठिते स वणिक
स्नप्रसार
स श्रेष्ठ पृष्टभो अभ्यागत
अवदत् – “तवं पुत्र नदीतटात् श्येनेन त
(6) पुत्र किम् आदाय अभ्यागतेन सह प्रस्थित?
(1) श्रेष्ठक पृष्ट
(ii) शिशु नदी केन
अथवा
(x)
अधासौ पुत्र धनदेव स्नानोपकरणमादाय प्रष्टमना न अभ्यागतेन सह प्रस्थितः
किया छात्र गृहभागतः।
यासह नदी गतइति स
वामवाहून्दश तथा व्यपाहरदरिन्दम ।
() अरिन्दम खनाधिर कति बहुव्
(4) जटामुकेबाबा दर्शि
(1) अरिन्दम क
अथवा
स्वयमेव नाम्म
स्वयं न खादन्ति फलानि
प्रतिनिवृत्तिकाले स्वर्णकाळेनाभ्यन्तरात्रि मंजूद तत्पुर समुति लोभविष्ट सा
बृहतमा मंजूषा गृहीतवती गृहमागत्या हर्षिता या मुद्घाटयति तावत् तस्यां भीषण
कृष्णसर्पा विलोकित लुकाया बालिका लोभस्य फल प्राप्तम्। तदनन्तर सा लोभ परित्यजत् ।
(6) लोभाविष्टा बालिका कीदृशी मंजूष नवति?
(66) गृहमागत्य तथा का समुद्घाटिता?
(ii) का लोभ पर्यत्यज
Mp Board 9th sanskrit ardhvaarshik pariksha paper 2023 PDF solution
प्रश्न (17) अधोलिखित पद्यांश परित्या प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषा लिखत
जटायुस्तमतिक्रम्य तुण्डेनास्य खगाधिपः ।
नादन्ति सस्यं खारिवा
परोपकाराय सता विभूत
(i) का स्वयम् अन्भनन्ति?
(२) वृक्षाः स्वयं कानि न खादति
तपोदत :- आश्चर्य
पुरुष
() का जलप्रवाहे न स्थास्यन्ति ?
परोपकाराय एवं भवन्ति
प्रश्न (18) अधोलिखित नाट्यांश पवित्या प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां लिखत
पुरुष
भोस्तपस्विन
शिलाशिकमरे सेतु करिष्यामि स्वसंकल्पदृढतथा
किम सिकतामिरेव सेतु करिष्यसिसिकता जलप्रवाहे स्थास्यन्ति कि?
भवता चिन्तितं न वा?
(6) पुरुष काभिः सेतुनिर्माण कर्तुं प्रयतते?
(i) कः सोपानसहायतया न अधिरोढुं विश्वसिति?
अथवा
उमा मातुल पितामह कथयति मासानन्तरम् अस्मत् गृहे महोत्सवः भविष्यति। तत्र
त्रिशंत-सेटकमित दुग्धम् अपेक्षते। एषा व्यवस्था भवदिमः करणीया
(सोत्प्रासम्) चिन्तित चिन्तितम् सम्यक् चिन्तितम् । नाई सोपानसहायतया अधिरोदु
विश्वसिमि। समुत्प्लुत्यैव गन्तु क्षमोऽस्मि।
चन्दन:- (प्रसन्नमनसा) त्रिंशत-सेटकपरिमित दुग्धम् शोभनम् दुग्धव्यवस्था
भविष्यति एवं इति पितामह प्रति त्वया वक्तव्यम्।
उमा धन्यवाद मातुल यायमुना
(1) मासानन्तर उमायाः पितामहस्य गृहे कि भविष्याति?
(6) तत्र कियत दुग्धम् अपेते?
6)
(b)
अवरोधं करोषि प्रयत्नेन किन सिद्ध भवति? कावश्यकता
(ii) का चन्दन] धन्यवाद दत्ता?
प्रश्न (19) प्रदशशब्द रिक्तस्थानानि पुरवत (कोऽपि द्वे)
( जीमूतवाहनस्य समर्थक गृहत्य गुरुकुलमेव
उद्याने कल्पतरू आसीत्।
चन्दननारीस्त
(2)
(2)
– आसीत
(ii) छात्रजीवनम्
(iii) पर्यावरणम्
(v) संस्कृतभाषाया महत्वम्
(b)
(ग)
सर्वत्र यशः प्रथितम् |
(घ) विद्याध्ययनाय
गच्छमि
Class 9th sanskrit ardhvaarshik pariksha paper 2023
प्रश्न (20) प्रश्नपत्रे समागतान् श्लोकान् विहाय स्वपाठ्यपुस्तकस्य सुभाषितश्लोकद्वयं लिखत (4)
प्रश्न (21) स्वस्य प्राचार्य कृते अवकाशार्थम एक प्रार्थनापत्र संस्कृते लिखत
अथवा
स्वामित्रस्य कृते आमन्त्रणपत्रं संस्कृत भाषायां लिखत
प्रश्न (22) अधोलिखितं अपठितगद्यांशं सम्यक् पठित्या तदाधरिताना प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां
लिखत (कोऽपि चत्वार)
(4)
ससारे अनेकेषां दुःखानां मूलकारणम् अज्ञानम्। अज्ञानात् एवं समाजे नानविकाराणां
हिंसाभ्रष्टाचारादयः ये उपद्रवाः अस्मान् पीडयन्ति तेषा मूले अशिक्षा एवं वर्तते। वयं
जन्म भवति
शिक्षायाः प्रकाशन अज्ञानस्य अन्धकार हर्तु सज्जाः भवेम
() संसारे दुःखानां मूलकारणं किम् ?
(1) समाजे अनेके विकास कथं जायन्ते?
(iii) के उपद्रवाः अस्मान् पीडयन्ति?
(v) वयं केन अज्ञानस्य अन्धकार हतु सज्जाः भवेम?
(v) अस्य गद्यांशस्य शीर्षकं लिखत?
प्रश्न (23) अधोलिखितेषु एक विषय स्वीकृत्य शतशब्देषु संस्कृतभाषायां निबन्धं लिखत- (4)
() परोपकार