Mp board 10th sanskrit half yearly exam paper 2023 | अर्धवार्षिक परीक्षा पेपर कक्षा 10वीं संस्कृत
Table of Contents
Mp board 10th sanskrit half yearly exam paper 2023
सर्वे प्रश्नाः अनिवार्याः सन्ति ।
प्रश्नानां सम्मुखे अड्काः प्रदतः ।
उचित विकल्प चित्वा लिखत-
(i) पठितः’ इत्यस्मिन् पदे प्रत्ययः अस्ति-
(अ) क्त
(ब) क्तवतु
(ii) धनवान इत्यारिमन पदे प्रत्ययः अस्ति-
(अ) मतुत्
(ब) क्तिन
(५) ‘अजा’ इत्यस्मिन् पदे प्रत्ययः अस्ति-
(अ) टाप
(4) जाप्
(v) ‘ल्यप् प्रत्ययस्य उदाहरणम् अस्ति-
(अ) विहस्य
प्रश्न 2
() गुणी किं वेत्ति ?
(i) मनुष्याणां महान् रिपुः कः ?
(iii) कृषकायः कः आसीय् ?
.
(iv) कृतज्ञता पदस्य विलोमपदं किम्?
(v) मुखम’ इत्यस्य पदस्य पर्यायपदं लिखत ?
(vi) ‘सुलभ पदस्य विलोमपदं किम्?
(vii) ‘सूर्य’ पदस्य पर्यायपद लिखत?
Class 10th sanskrit Half yearly Question paper 2023
प्रश्न 3 कोष्ठकेषु प्रदत्तशब्द: रिक्त स्थानानि पुरवत
(ब) गतः
(v) कुण्डल सदाचारी ब्राह्मणः आसीत् इत्यस्मिन् वाक्ये विशेषणपदम् अस्ति-
(अ) कुण्डल
(ब) सदाचारी ब्राह्मण
(स) आसीत्
(vi) श्रवणः पितृभक्तः आसीत् इत्यस्मिन् वाक्ये विशेष्य पदम् अस्ति-
(अ) श्रवण
(4) पितृभक्त
(स) आसीत्
(vii) वृद्धा धेनुः दुग्धं न ददाति इत्यस्मिन् वाक्ये विशेष्य पदम् अस्ति-
(स) दुग्धं
(अ) वृद्धा
(4) धेनुः
एकपदेन उत्तरं संस्कृत भाषायां लिखत-
प्रश्न 6 युग्म मेलनं कुरुत
(31)
(i) सज्जनः
(ii) मनः + हरः
(ii) पीताम्बर
अर्द्धवाधिक परीक्षा 2022, 23 कक्षा दसवी विषय संस्कृत
(6) फल शब्दस्य द्वितीया विभक्ते शब्दस्वं
(1) रमा शब्दस्य तृतीया विभक्ते शब्द….
(ii) बालकात् पदे विभक्ति
(v) गुनी पदे विभक्ति
(v) प्राचार्य पदे उपसर्ग
(vi) ‘संस्कार’ पदे उपसर्गः
अस्ति।
प्रश्न 4 शुद्धवाक्यानां समक्षम् ‘आम्’ अशुद्धवाक्यानां समक्षम् न’ इति लिखत
() अवदन’ इत्यस्मिन् पदे एकवचनम् अस्ति।
(1) पठन्ति’ इत्यस्मिन् पदे बहुवचनम् अस्ति ।
अरि
अस्ति।
(ii) पास्यति पदे लदलकार अस्ति।
((v) ‘हनिष्यति’ पदे’ हन्’ धातुः अस्ति।
(v) ‘कथा अव्ययपदम् अस्ति।
(vi) ‘इदानीम’ अव्ययपदम् अस्ति।
(v) यथाशक्ति
(v) महेश:
(vi) यणसन्धिः
प्रश्न 6 जनः किमर्थ पदातिः गच्छति?
अस्ति।
प्रश्न 8 अस्माभिः कीदृशः वृक्षः सेवितव्यः ?
(क) इत्यादि
(ख) अव्ययीभाव
(ग) मनोहर:
(घ) गुणसन्धि
(स) बहुमीहि
(च) व्यंजनसन्धि
अथवा
जरा कस्य सकाश सहसा न समधिरोहति ?
(स) करवा
प्रश्न 9 मातुः अधिका कृपा करिमन् भवति?
प्रश्न 11 वस्तुतः चौर कः आसीत् ?
(स) मतुप्
अथवा
व्याघ्रः कि विचार्य पलायित ?
Ardhvarshik pariksha paper 2023 class 10th sanskrit solution
प्रश्न 7 कवि कुत्र सञ्चारण कर्तुम् इच्छति?
अथवा
अन्ते सर्वे मिलित्वा कस्य राज्याभिषेकाय तत्पराः भवन्ति?
(स) भाष
स्वस्थ जीवन कीदृशे वातावरणे भ्रमणीयम
प्रश्न 10 निधनः जनः कथं वित्तम उपार्जितवान् ?
अथवा
मयूरः कथं नृत्यमुदायां स्थितः भवति?
अथवा
अन्ते प्रकृतिमाता प्रविश्य सर्वप्रथम कि वदति ?
अस्ति।
अस्ति।
(फलं / फलों)
(रमा / रमया)
चतुर्थी/पंचमी
(तृतीया / सप्तमी)
(प्र/प्रा)
पूर्णांक 80
(द) शत्रू
(द) ज्ञाप्
(द) गमनीयः
(1×7=7)
(द) कोऽपि नास्ति
(द) कोऽपि नास्ति
(द) ददाति
(() शिवं नमः ।
(ii) कृष्ण नवनीतं रोचते।
(i) कृषक: ग्रामे गच्छति।
(iv) सैनिक: अश्वेन पतति ।
Mp Board 10th sanskrit ardhvaarshik paper 2023 PDF
प्रश्न 16 अधोलिखित गद्यांशं पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां लिखत-
(3)
कश्चन् निर्धनो जनः भूरि परिश्रम्य किञ्चिद् वित्तमुपार्जितवान्। तेन वित्तेन स्वपुत्रम् एकस्मिन्
महाविद्यालये प्रवेश दापयितुं सफलो जातः तत्तनयः तत्रैव छात्रावासे निवसन अध्ययने संलग्न
समभूत एकदा स पिता तनूजस्थ रुग्णतामाकर्ण्य व्याकूलो जातः पुत्रं द्रष्टुं च प्रस्थितः परमर्थकाश्यैन
पीडित स बसयान विहाय पदातिरेव प्राचलत्।
() कीदृशः जनः परिश्रमं करोति?
(i) रात्री निवास कर्तुं सः कुत्र अगच्छत् ?
(i) पिता किमर्थ व्याकुलं जात
अथवा
“भोवासद ! पुत्रस्य दैन्यं दृष्ट्वा अहं रोदिमि स दीन इति जानन्नपि कृषक आ
सः कृच्छ्रेण भारम् उद्वहति इतरमिव धुरं बोढुं सः न शक्नोति । एतत् भवान् श्यति इति
प्रत्यवोचत् । भद्रे! नूनम्। सहस्रधिकेषु पुत्रेषु सत्स्यपि तव अस्मिन्नेव एतादृशं क्षगल्यं कथम्?
इति इन्द्रेणपृष्टा सुरभिः प्रत्यवोचत् ।
() सा पुत्रस्य किं दृष्ट्वा रोदिति ?
(ii) पुत्रस्य दैन्यं दृष्ट्वा का अश्रुपूरितः ?
(ii) कः कृच्छ्रेण भारम् उद्धहति?
प्रश्न 17 अधोलिखितं पद्यांशं पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां लिखत
श्रमक्लमपिपासोष्ण-शीतादीनां सहिष्णुता ।
आरोग्यं चापि परमं व्यायामादुपजायते ॥
(i) श्रमेण किं भवति ?
(ii) शरीरं व्यायामात् किम् उपजायते ?
(ii) आरोग्य कस्मात् उपजायते ?
अथवा
आलस्यं हि मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः ।
नास्त्युद्यमसमो बन्धुः कृत्वा यं नावसीदति ।।
() केन समः बन्धुः न अस्ति ?
(ii) महान् रिपुः कः अस्ति ?
(ii) के कृत्वा नरः न अवसीदति ?
Half yearly paper 2023 Class 10th sanskrit Pdf
प्रश्न 18 अधोलिखित गद्यांशं पठित्वा तदाधारितानां प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां लिखत
सिंह:: (क्रोधेन गर्जन) भोः अहं वनराज कि भयं न जायते? किमर्थ मामेवं तुदन्ति सर्वे मिलित्वा
एक: वानर :- यतः त्वं वनराजः भवितुं तु सर्वथाऽयोग्यः। राजा तु रक्षकः भवति परं भवान् तु भक्षकः।
अपि च स्वरक्षायामपि समर्थ नासि तर्हि कथमस्मान् रक्षिष्यसि ?
(1) कः कथयति अहं वनराजः अस्मि?
(i) सर्वे मिलित्वा के तुदन्ति ?
(ii) भवान् तु भक्षकः’ अस्मिन् वाक्ये अव्ययपदं किम् अस्ति?
अथवा
व्याघ्रचित्रकौ- अरे किं वनराजपदाय सुपात्रंचीयते? एतदर्थं तु आयामेव योग्यौ यस्य कस्यापि चयन
कुर्वन्तु सर्वसम्मत्या
सिंह :- तूष्णीं भव भोः यूवामपि मत्सदृशी भक्षकी न तु रक्षकी एते वन्यजीवा भक्षक रक्षक पद योग्य
न मन्यन्ते अतएव विचारविमर्शः प्रचलति ।
() वन्यजीवा के रक्षकपरयोग्य न मन्यन्ते?
(1) के बहुकालपर्यन्त बनें शासनं कृतम्
(ii) सिंह सदृशी भक्षको कौ?
Class 10th sanskrit important Questions with answers 7 January 2023
प्रश्न 19 प्रदत्तशब्द रिक्तस्थानानि पूरयत- (कोऽपि त्रयः )
(स्थितप्रज्ञः, व्यायामेन, यथासमयम् अहिभुक)
सदृशं किञ्चित् स्थौल्यापकर्षण नास्ति।
(3)
वकः :- सर्वथा सम्यगुक्तम् सिंह महोदयेन । वस्तुतः एव सिंहेन बहुकालपर्यन्तं शासनं कृतं परमधुना तु
कोऽपि पक्षी एवं राजेति निश्चेतव्यम् अत्र तु संशीति लेशस्यापि अवकाशः एवं नास्ति।
()
(i) बकः अविचल
इव तिष्ठति।
(ii) मयूर …….. इति नाम्नाऽपि ज्ञायते।
(vi) सर्वेषामेव महत्वं विद्यते
।
प्रश्न 20 प्रश्नपत्रे समागतान् श्लोकान् विहाय स्वपाठ्यपुस्तकस्य सुभाषितश्लोकद्वयं लिखत-
प्रश्न 21 स्वस्थ प्राचार्य कृते अवकाशार्थम् एक प्रार्थनापत्र संस्कृते लिखत
अथवा
स्वामित्रस्य कृते आमन्त्रणपत्र संस्कृत भाषायां लिखत
प्रश्न 22 अधोलिखित अपठितगद्यांशं सम्यक् पठित्वा तदाधरितानां प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां
लिखत- (कोऽपि चत्वार)
(3)
(6) संसारे जनाः किम् इच्छन्ति?
(ii) सुखं कथं प्राप्तुं शक्यते?
(ii) के पुरुष मित्राणि अपि त्यजन्ति?
(iv) काभ्यां प्राप्तं धनं विनाशकरं भवति?
(v) वस्तुतः कुत्र सुखं वर्तते?
प्रश्न 23 अधोलिखितेषु एक विषयं स्वीकृत्य शतशब्देषु संस्कृतभाषायां निबन्धं लिखत-
() संस्कृतभाषायाः महत्वम्
(ii) पर्यावरणम्
(iii) हिमालय
(iv) भारतीया संस्कृतिः
4
(3)
संसारे जनाः सुखम् इच्छन्ति सुखंच धनेन एव प्राप्तुं शक्यते। अतः धनोपार्जनस्य आवश्यकता
भवति, यस्य पायें धनं भवति सः सुखेन शेते निर्धन पुरुष तु मित्राणिअपि त्यजन्ति चौर्येण कपटेन च
प्राप्तं धनं विनाशकरं भवति। धनहीनोऽपि सुखीभवति सुखं तु मनसा अनुभूयते यत्र संतोषः तत्रैव वस्तुतः
सुखम् ।
(4)
(4)